“მოესწრებით იმ დროს, როცა საქართველო თავისუფალი გახდება! მაგრამ იცოდეთ, თუ მაშინაც, დამოუკიდებელ ქვეყანაში, თავისუფლებისთვის შეწყვეტთ ბრძოლას, ამ თავისუფლებას დაკარგავთ თქვენც და ქვეყანაც”,- ასე მიმართა მერაბ კოსტავამ 1989 წლის 9 აპრილს ქართველ ახალგაზრდებს, რომლებიც საკუთარი სიცოცხლის ფასად წინ აღუდგნენ საბჭოთა დიქტატურას. მას შემდეგ 35 წელი გავიდა, თუმცა დღესაც მერაბ კოსტავას დანაბარები ქართველი ხალხისთვის მთავარ მისიად რჩება.
1989 წლის აპრილამდე 1988 წლის ნოემბერი იყო, მაშინ მომიტინგეებმა საქართველოს დამოუკიდებლობა ღიად მოითხოვეს და პირველი მასშტაბური საპროტესტო შიმშილობა დაიწყეს. აქციის ინიციატორი ეროვნულ- დემოკრატიული პარტია გახლდათ გიორგი ჭანტურიას ხელმძღვანელობით. „ედპ“-ს საქართველოს დამოუკიდებლობითვის მებრძოლი ყველა ე.წ. “არაფორმალური” ორგანიზაცია და ათიათასობით საქართველოს მოქალაქე შეუერთდა. მათი მთავარი მოთხოვნა მოკავშირე რესპუბლიკების საბჭოთა კავშირის შემადგენლობიდან გასვლის უფლების შენარჩუნება იყო კონსტიტუციაში. ახალგაზრდები რუსთაველის პროსპექტზე, ამჟამინდელი პარლამენტის შენობასთან, კარვებს შლიდნენ, ზოგს ღია ცის ქვეშ ეძინა. ყოველდღე იმართებოდა მრავალათასიანი მიტინგები, რომლებზეც გამოდიოდნენ ისეთი დიდებული ადამიანები, როგორებიც იყვნენ მერაბ კოსტავა, ზვიად გამსახურდია, გიორგი ჭანტურია, ირაკლი წერეთელი, ირაკლი ბათიაშვილი, თამარ ჩხეიძე, ირაკლი შენგელაია, ზურაბ ჭავჭავაძე და სხვები. რუსთაველის გამზირი ჩაიკეტა ავტომანქანებისათვის. იზრდებოდა მოშიმშილე ადამიანების რიცხვი და მათ არაფერი ადარდებდათ გარდა ერთის- საქართველო გამხარიყო დამოუკიდებელი.
რა ხდება დღეს? 1988 წლის ნოემბრიდან 36 წელია გასული, თუმცა პარლამენტის წინ სურათი კვლავ შეუცვლელი. ერთი თვეა საქართველოში საპროტესტო აქციები მიმდინარეობს. ქართველ ხალხს კვლავ თავისუფლების მოედანზე ღია ცის ქვეშ დაძინება უწევს. ახალგაზრდების პროტესტი მთავრობის მიერ იმ კანონის ინიცირებამ გამოიწვია, რომელიც წლებია რუსეთში არასამთავრობო ორგანიზაციების თავისუფლების შეზღუდვისკენაა მიმართული. ფერად, ლამაზ, ლაღ, მშვიდობიან მოქალაქეებს, რომლებიც უარს ეუბნებიან პუტინის რეჟიმს და თავისუფალი სიტყვასის სადარაჯოზე დგანან, ხელკეტებით სცემენ, არბევენ და რუსეთისკენ მიაქანებენ. თუმცა ქართველ მებრძოლ ხალხს არაფრის ეშინია, ახალგაზრდებს წინ ვერავინ აღუდგება, ისინი არასდროს დაბრუნდებიან ბნელ წარსულში, რადგან დღეს საქართველოს თავისუფლებაა უპირატესი.
1988-1989 წლის პერიოდს ფოტოგრაფი ბადრი ვადაჩკორიაც იხსენებს:
იმ პერიოდში სულ რამდენიმე ადამიანს გვქონდა სერიოზული ფოტოკამერა და საჭიროდ ვთვლიდი მომავალი თაობისთვის შემომენახა იმ პერიოდის 1000 ზე მეტი უკვდავი ფოტოკადრი. შემდეგ იყო ომი აფხაზეთში სადაც ხშირად ჩავდიოდი.. იმ პერიოდში ვიღებდი ყველაფერს.. 2003 წლიდან შევწყვიტე საქართველოში აქციების გადაღება და გამოქვეყნება რასაც უკვე ასეულობით ჩემი კოლეგა ჩემზე მშვენივრად აკეთებდა და მთლიანად გადავერთე ჩემი საქართველოს პოპულარიზაციის საქმეში…
გთავაზობთ ფოტოებს 1988 წლის ნოემბრის აქციიდან
36 წლის შემდეგ პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორია დღეს