ჯანსაღი კვება გულისხმობს პროდუქტების მრავალფეროვნებას, ბალანსირებულ რაციონს, გემრიელ და სასარგებლო კერძებს. რაციონალური კვება ჯანმრთელობის შენარჩუნების, ორგანიზმის ზრდისა და განვითარების უმნიშვნელოვანესი პირობაა, თუმცა ამ საკითხის გარშემო მუდმივად დავაა. არიან ექიმები, რომელთა პროფესიიდან გამომდინარე, ხშირად არ იყენებენ ხორცის პროდუქტებით მდიდარ კვებით რეჟიმს.
პაციენტებს ურჩევენ მიიღონ ძირითადად ბოსტნეული და ხილი. ნაკლები მარცვლეული და ხორცი. მე ვარ ჰემატოლოგი და ჩემი პაციენტების უმრავლესობას სისხლნაკლებობა აღენიშნება. ძალიან ხშირად ანემიის მიზეზად სისხლწარმოქმნაში მონაწილე ვიტამინების, უპირატესად რკინის დეფიციტი სახელდება.
რკინა ყველაზე მეტაბოლური ვიტამინია და ჩვენს ორგანიზმში ხვდება მხოლოდ საკვებით. რკინის მიღება საქონლის ხორცით ყველაზე მარტივია. ჩემი დიალოგი პაციენტებთან ხშირად მათი კვების რეჟიმის გამოკვლევით იწყება. არიან ადამიანები, ვეგეტარიანელები, ვეგანები, რომლებიც ხორცის პროდუქტებს არ იღებენ. ასეთ შემთხვევაში ვცდილობ ვიტამინების მოსალოდნელი დეფიციტი გარკვეული მედიკამენტებით ავაცილო თავიდან.
ზოგადად სწორი კვება, რაც პირადად ჩემთვის უკიდურესად ძნელად მისაღწევია, ადამიანის ჯანმრთელობის საფუძველია და უზრუნველყოფს ორგანიზმის ყველა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ფუნქციის განხორციელებას. სწორად შერჩეული საკვებით შესაძლებელია თავიდან ავიცილოთ ზოგიერთი ქრონიკული დაავადებების რისკი. კვების სრულფასოვნებას განსაზღვრავს ცილების, ცხიმების, ნახშირწყლების, ვიტამინებისა და მინერალური ნივთიერებების დაბალანსებული მიღება.
ცილები ანუ პროტეინები სიცოცხლისათვის აუცილებელ სტრუქტურულ ელემენტს წარმოადგენენ და კუნთოვანი ქსოვილის საფუძველს შეადგენენ. ცილები აშენებენ უჯრედის ყველა ორგანოიდს. აკისრიათ სატრანსპორტო ფუნქცია. მონაწილეობენ ქსოვილების ზრდაში, ბიოქიმიური პროცესების წარმართვაში. პროტეინების დღიური მოთხოვნილება ინდივიდუალურია ყველა ადამიანისთვის და დამოკიდებულია მათ აქტიურობაზე.
არსებობს მცენარეული და ცხოველური ცილა. პროტეინით მდიდარი საკვებია: ხორცი, კვერცხი, ყველი, რძე, წითელი ლობიო, თევზი (ორაგული), პარკოსანი მცენარეები, თხილეული, მარცვლეული.
ცხიმები ორგანიზმს უზრუნველყოფს ენერგიით, ცხიმში ხსნადი ვიტამინებით და სხვა სასარგებლო ნივთიერებებით. სხეულს ცხიმი სჭირდება ზრდისთვის, ენერგიისათვის, ასევე გამოიყენება ორგანიზმში მიმდინარე სხვადასხვა მეტაბოლური პროცესებისთვის. ცხიმი არის ენერგიის ყველაზე ძნელად ათვისებადი წყარო, მაგრამ ამავე დროს ყველაზე ეფექტური.
ყველა ცხიმი არ არის ერთნაირი. გარკვეული ცხიმები საერთოდ არ არის სასარგებლო. ზოგიერთ მათგანს კი ჯანმრთელობისთვის უამრავი სარგებლის მოტანა შეუძლია. ცხიმები ისევე მნიშვნელოვანია, როგორც ცილები და ნახშირწყლები. მათი ერთობლიობა ენერგიით ავსებს ჩვენს ორგანიზმს. ჯანმრთელი ცხიმები ზოგადად მნიშვნელოვანია კვებითი რაციონისთვის, მაგრამ ასევე საჭიროა მათი ზომიერი მოხმარება, რადგან ყველა ცხიმი მაღალკალორიულია. სასურველია არაჯანსაღი ცხიმი ჩაანაცვლოთ ჯანსაღი ცხიმებით.
ნახშირწყლები სიცოცხლისათვის აუცილებელი ენერგიის წყაროს და ჩვენი ორგანიზმის ძირითად საწვავს წარმოადგენს. ნახშირწყლების ორი ტიპი არსებობს: რთული და მარტივი. რთული ნახშირწყლები ნაკლები სისწრაფით შეითვისება. რთულ ნახშირწყლებს შეიცავს: პური, ხორბალი, სიმინდი, კარტოფილი, სტაფილო, ჭარხალი.
მარტივი ნახშირწყლები კი სწრაფად ათვისებადი ნივთიერებებია. მარტივ ნახშირწყლებს შეიცავს: ხილი, რძის პროდუქტები.
ვიტამინების ძირითად წყაროს მცენარეული საკვები წარმოადგენს. თუმცა ვიტამინები მოიპოვება ცხოველური წარმოშობის პროდუქტებშიც, მაგალითად: ხორცში, კვერცხსა და რძის პროდუქტებში.
დაბალანსებული კვების დროს ყველა სასიცოცხლოდ აუცილებელი ვიტამინი ორგანიზმში საკმარისი რაოდენობით ხვდება, ამიტომ ჯანმრთელ ადამიანს მათი მიღება დამატებით სხვადასხვა პრეპარატის სახით აღარ სჭირდება. ვიტამინების მოთხოვნილება სხვადასხვა ფაქტორზეა დამოკიდებული. ბავშვებს, მოზარდებს, პროფესიონალ სპორტსმენებს, ასევე ხნიერ ადამიანებს ვიტამინების შედარებით მეტი რაოდენობა ესაჭიროებათ. მკვეთრად შემცირებული რაციონის მქონე დიეტების დაცვისას ან კვებიდან გარკვეული პროდუქტების ამოღების შემთხვევაში აუცილებლად ვითარდება ვიტამინების დეფიციტი.
ჯანსაღი ცხოვრების სტილი ჯანსაღი კვების გარეშე წარმოუდგენელია. მიიღეთ ყველა ის ვიტამინი და მინერალი, რაც თქვენს ორგანიზმს სჭირდება. გახსოვდეთ, რომ სწორი კვება ჯანმრთელობის შენარჩუნების, განვითარებისა და ორგანიზმის ზრდის უმნიშვნელოვანესი პირობაა.
