ხშირად გვსმენია, „ვინ ძალადობს ქალზე“ , „ეს ადრე იყო, ახლა ქალს კაცზე მეტი უფლებები აქვს“… თანამედროვე საზოგადოება თითქოს ირიდებს ფაქტებს, რომლებიც გვამცნობენ უამრავ ამბავს ქალთა მიმართ ძალადობის შესახებ. ფემიციდი, ადრეული ქორწინება, ვაჟისადმი უპირატესობის მინიჭება – ეს ყველაფერი წარსულს ჯერ არ ჩაბარებია.
25 ნოემბერი გაეროს გენერალურ ასამბლეას ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთაშორისო დღედ აქვს გამოცხადებული, რაც გენდერული ნიშნით ძალადობასთან ბრძოლის 16 დღიან კამპანიას ხსნის. ამ კამპანიის ერთ-ერთი მიზანია მოცემული საკითხის მასშტაბისა და სინამდვილის წარმოჩენა, რაც ხშირად დამალული რჩება.
სულ ცოტა ხნის წინ ისევ გაისმა ერთი ტრაგიკულად დასრულებული სიცოცხლის ამბავი – 14 წლის „გათხოვილი“ მოზარდი გოგო, რომელიც ადრეული ქორწინების საზიანო პრაქტიკას ემსხვერპლა. ქართული OK! ეხმიანება თემას. ჩვენ ვეცადეთ, გამოსავლის ძიებაში დავეხმაროთ ადამიანებს, ვისაც ეს სჭირდება. საბედნიეროდ, უფრო მეტი პირი და კომპანია ერთიანდება ამ ბრძოლაში. დიდი მადლობა გაეროს მოსახლეობის ფონდს გაწეული დახმარებისთვის.
აღნიშნულ თემაზე ნინო ფსუტურს, 2023 წლის მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს მფლობელს ვესაუბრეთ.
როგორ ფიქრობთ, აღნიშნულ თემასთან დაკავშირებით როგორ უნდა მოხდეს მოსწავლის ცნობიერების ამაღლება? რა როლი უნდა ითამაშოს ამ დროს პედაგოგმა (სკოლამ)?
ქალთა მიმართ ძალადობა, სამწუხაროდ, დღესაც აქტუალური თემაა და სკოლამ, როგორც ერთ-ერთმა მნიშვნელოვანმა ინსტიტუციამ, რომელიც ადამიანში აყალიბებს სწორ მოქალაქეობრივ პოზიციასა და დამოკიდებულებებს, მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეასრულოს ამ კუთხითაც. ეს შესაძლოა მოხდეს როგორც ფორმალური განათლებით (მაგალითად, სამოქალაქო განათლების, ქართული ენისა და ლიტერატურის, ისტორიისა და, ფაქტობრივად, ნებისმიერი საგნის ჭრილშია შესაძლებელი ამ თემის განხილვა), ასევე ყურადღება უნდა გამახვილდეს არაფორმალურ განათლებაშიც. ნებისმიერი სახის კლუბმა, თუნდაც იყოს ეს ეკოკლუბები, რომელიც მდგრადი განვითარების მიმართულებით მუშაობს, თუ პირობითად დებატკლუბები – ნებისმიერს შეუძლია გაშალოს ეს თემა და სამსჯავროზე გამოიტანოს. მასწავლებლები უნდა დაეხმარონ მოსწავლეებს ამ საკითხის განხილვასა და სწორი პოზიციების ჩამოყალიბებაში დისკუსიისა და ფიქრის საშუალებით. სათავე ქალთა მიმართ ძალადობისა მაინც გენდერულ უთანასწორობაშია.
ოჯახში, სკოლაში ძალადობა და ზოგადად ამ თემის სწავლა რამდენად შესაძლებელია სასკოლო სივრცეში? (ძალადობისა და კონკრეტულად ქალთა და გოგონათა მიმართ ძალადობის თემა მუდმივი დისკუსიის საგანი უნდა იყოს თუ არა?)
როგორც ზემოთ აღვნიშნე, ეს თემა ძალიან აქტუალურია და ამავდროულად სენსიტიურიც, ძალიან ფრთხილად უნდა მოხდეს ამ თემის გაშლა და მასწავლებელსაც სათანადო მომზადება სჭირდება საკუთარი პოზიციის სწორად ფორმულირებისთვის.
ადრეულ ასაკში ქორწინება და ნიშნობა ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანეს გამოწვევად რჩება, ცნობიერების ასამაღლებლად რა გზას მიმართავს სკოლა (პედაგოგი)? (ფლობს თუ არა მოსწავლე ინფორმაციას, თუ რა არის ადრეული/ბავშვობის ასაკში ქორწინება? და რა სამართლებრივი რეგულაციები არსებობს ადრეულ/ბავშვობის ასაკში ქორწინებაზე?)
ბიოლოგიის სტანდარტი საბაზო საფეხურზე და არა მხოლოდ ამ საგნისა, პირდაპირ ითვალისწინებს აღნიშნული თემის გაშლასა და განხილვას. ჩემი პრაქტიკიდან მოვიყვან მაგალითს – საკითხს – ნაადრევი ქორწინება და ორსულობა ე.წ. კომპლექსური დავალებებით ვასწავლი. მოსწავლეები საკითხის შესწავლის პარალელურად ქმნიან ბუკლეტს ან პოსტერს აღნიშნულ თემაზე და ახდენენ პრეზენტირებას. ეს მათ საშუალებას აძლევს, ყურადღება გაამახვილონ იმ პრობლემებზე, რაც მოჰყვება ნაადრევ ქორწინებასა და ნაადრევ ორსულობას, როგორც ფიზიოლოგიური, ასევე სოციალური თვალსაზრისით და საკუთარი პოზიციაც დააფიქსირონ. კარგი იქნება, თუ ბიოლოგიისა და სამოქალაქო განათლების მასწავლებლები ერთად ჩაატარებენ ინტეგრირებულ გაკვეთილს და ამ თემის განხილვა ორივე საგნის ჭრილში მოხდება. აუცილებელია გოგონებმაც და ბიჭებმაც იცოდნენ იმ პრობლემების შესახებ, რაც მოჰყვება ნაადრევ ქორწინებასა და ორსულობას.რატომღაც, გვგონია, რომ ნაადრევი ქორწინება 90-იან წლებს ჩაჰბარდა, თუმცა დღესაც საკმაოდ აქტუალურია, განსაკუთრებით ნაადრევი ორსულობა.
ასევე, აქტუალურია ბულინგი და კიბერბულინგი… რამდენად ხშირად აწყდებით პრაქტიკაში აღნიშულს?
ზოგადად, არ მეგულება საქართველოში სკოლა და არა მხოლოდ საქართველოში, სადაც ეს პრობლემა არაა, თუმცა სხვადასხვა სიმძაფრით. ჩემი აზრით, პრევენცია ყველაზე კარგი იარაღია პრობლემასთან საბრძოლველად. მოსწავლემ უნდა იცოდეს საფრთხეების ამოცნობა და ის, თუ როგორ მოახდინოს მასზე სწორი რეაგირება, განსაკუთრებით ეს კიბერბულინგს და კიბერდანაშაულს ეხება. მედიაწიგნიერება აქაც უმნიშვნელოვანესია. დიდი როლი სკოლის ფსიქოლოგსაც აკისრია, თუმცა დღეს ეს დიდი ფუფუნებაა და ამიტომ მასწავლებლებს გვიწევს ფსიქოლოგის ფუნქციის შეთავსებაც და დისკუსიებით, სხვადასხვა ფილმის განხილვით ძალიან ფრთხილად უნდა შევეხოთ ამ თემას. არ უნდა გადავაჭარბოთ, რადგან ამას შესაძლოა უკუეფექტიც მოჰყვეს.
